MISJA
Prowadzenie multidyscyplinarnych badań z zakresu filozofii, przyrodoznawstwa, fizyki czy matematyki to cele i zadania Centrum. Oprócz zadań naukowych misją Centrum jest również upowszechnianie wyników badań, a tym samym popularyzowanie nauki, poprzez organizowanie seminariów, otwartych wykładów czy konferencji naukowych.
Ideą Centrum jest nawiązanie jak najszerszej współpracy (zarówno z jednostkami naukowymi i badawczymi polskimi, jak i zagranicznymi), która owocować będzie krzewieniem wartości naukowych między naukowcami pochodzącymi z różnych środowisk naukowych.
We wszystkich jednak działaniach podejmowanych przez Centrum, niezależnie od ich charakteru, kluczowy okazuje się jak najwyższy poziom merytoryczny. Zapewniają to wybitni naukowcy (z obszaru filozofii, biologii czy fizyki), którzy współtworzą władze Centrum. Ich światowa renoma i rozległy dorobek naukowy zapewniają, że prowadzone w ramach Centrum projekty walnie przyczynią się do rozwoju nauki w Polsce i na świecie.
Centrum współpracuje z paryskim Laboratoire SPHERE, Sciences, Philosophie, Histoire – UMR7219, działającym w ramach Centre national de la recherche scientifique, CNRS oraz z niemieckim Munich Center for Mathematical Philosophy, działającym w ramach Ludwig-Maximilians-Universitaet Muenchen.
STRUKTURA
Centrum tworzy Kierownik, Rada Naukowa, Międzynarodowa Rada Naukowa, oraz członkowie honorowi i zwykli. Centrum ma charakter otwarty. Do Centrum mogą przystąpić osoby zainteresowane aktywnym uczestnictwem w jego pracach.
Kierownik Centrum Filozofii Przyrody UŁ
prof. dr hab. Elżbieta Jung (Wydział Filozoficzno – Historyczny UŁ)
Rada Naukowa
WYDZIAŁ FILOZOFICZNO – HISTORYCZNY UŁ
dr hab. Robert Podkoński, prof.UŁ
dr hab. Bartosz Żukowski, prof. UŁ
WYDZIAŁ BIOLOGII I OCHRONY ŚRODOWISKA UŁ
dr hab. Michał Glądalski
dr hab. Wiesław Lorkiewicz, prof.
WYDZIAŁ FIZYKI I INFORMATYKI STOSOWANEJ UŁ
prof. dr hab. Paweł Maślanka
Członkowie honorowi
Członkiem honorowym może zostać naukowiec prowadzący badania w zakresie jednej z dyscyplin ważnych dla Centrum lub osoba spoza środowiska szczególnie zasłużona dla badań naukowych w środowisku pozaakademickim.
Członkowie
Członkiem zwykłym może zostać osoba zainteresowana udziałem w badaniach Centrum (pracownicy naukowi, doktoranci, studenci, przedstawiciele biznesu czy organizacji pozarządowych).
dr Marcin J. Leszczyński (Wydział Filozoficzno-Historyczny UŁ)
REALIZOWANE PROJEKTY BADAWCZE
Celem projektu jest dogłębne przestudiowanie wpływu myśli Richarda Kilvingtona (1302 – 1361), jednego z twórców tzw. szkoły oksfordzkich kalkulatorów, na rozwój późnośredniowiecznej fizyki, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień dotyczących ruchu. Wyjątkowo cenne będzie opracowanie wydania krytycznego ośmiu kwestii Kilvingtona, która razem składają się na komentarz tego myśliciela do „Fizyki” Arystotelesa. Innowacyjność tego projektu tkwi również w wykorzystaniu nigdy wcześniej niepublikowanych manuskryptów, które okażą się pomocne przy rozświetlaniu zagadek filozoficznych traktatów XIV wieku. Udostępnienie światu naukowemu tak ważnego tekstu jak komentarz Kilvingtona do „Fizyki” Arystotelesa odbije się szerokim echem w międzynarodowym środowisku filozoficznym. Projekt jest bardzo oryginalny, a udostępnienie i opracowanie źródeł, które nigdy nie były wydane, stanowi samo w sobie znaczące osiągnięcie w historii filozofii średniowiecznej.
Zagadka rękopisów łacińskich Kilvingtona
Kierownik projektu: prof. dr hab. Elżbieta Jung Ekspert: mgr Dariusz Gwis
Czy człowiek jest automatem, pozbawionym wolności, czy jednym dużym układem z „duszą materialną”? Magister Marcin Leszczyński z Instytutu Filozofii Uniwersytetu Łódzkiego przygląda się nowożytnej filozofii medycyny, szczególnie biorąc pod uwagę poglądy pierwszego neurologa - Thomasa Willisa.
Śladami Willisa – poznać filozofię medycyny
Opis projektu:
Podstawowym celem projektu jest udostępnienie specjalistom zajmującym się średniowieczną historią nauki i teologii, jak również osobom zainteresowanym filozofią średniowieczną, dokonań w zakresie „teologii matematycznej” Ryszarda Kilvingtona – czternastowiecznego myśliciela, założyciela szkoły tzw. Oksfordzkich Kalkulatorów. Celem jest również wskazanie na doniosłość rozważań filozofów i teologów czternastowiecznych, których teorie miały wpływ na nowożytną naukę i teologię, rozwijaną m. in. przez Kartezjusza i Leibniza. Dzięki publikacji tekstu łacińskiego, który do dziś dostępny jest jedynie w rękopisach dwóch kwestii z komentarza Kilvingtona do Sentencji Piotra Lombarda, będzie można zapoznać się z nowatorskimi poglądami tego myśliciela, natomiast dogłębna analiza, która zostanie przedstawiona we wstępie do wydania oraz w osobnych artykułach, pozwoli prześledzić niezwykle ciekawy sposób rozwiązywania sporów i kontrowersji wokół najważniejszych kwestii moralnych, takich jak: wolna wola człowieka i Boga, pojęcie dyspozycji moralnych i łaski, dobrych uczynków i zasług oraz nagród, rozpatrywanych w perspektywie późnośredniowiecznego Augustynizmu.
Zespół powołany do realizacji tego projektu podejmie trud nad opracowaniem tekstu łacińskiego i rozwikłaniem zagadki dotyczącej tradycji rozproszonej kilwingtonowskiego komentarza do Sentencji. Rozwikłanie zagadki, jaką zawsze stanowi tradycja rozproszona, która wymaga wielu wysiłków, aby ustalić wzajemną zależność rękopiśmienną jak i zależność doktrynalną, jest niezmiernie cenne dla historyków myśli, ponieważ z jednej strony wyjaśnia ono funkcjonowanie określonego tekstu wśród współczesnych autorowi czytelników, ale z drugiej doskonale obrazuje historię danego okresu w tym przypadku późnego średniowiecza. Również artykuły, które będą publikowane w znanych periodykach w języku angielskim wyjaśniające i omawiające oryginalne poglądy Ryszarda Kilvingtona na temat metodologii, filozofii moralnej i teologii pozwolą szerokiemu gronu badaczy zapoznać się z historią średniowiecznej myśli w szerszym kontekście.
Realizacja proponowanego projektu pozwoli zatem ukazać po raz pierwszy pełny i rzetelny obraz początków nowej, średniowiecznej, teologii i filozofii matematycznej i umożliwi tym samym weryfikację powszechnej opinii o braku ciągłości między średniowieczem a czasami nowożytnymi.
Osiągnięte rezultaty:
- Wstępna wersja wydania krytycznego, na podstawie 5 rękopisów kwestii Ryszarda Kilvigntona Utrum Deus sit super omnia diligendus.
- Wstępna wersja wydania krytycznego, na podstawie 5 rękopisów kwestii Ryszarda Kilvigntona Utrum per opera meritoria augeatur habitus caritatis quo Deus est super omnia diligendus.
KONTAKT
Siedziba Centrum
(budynek Instytutu Filozofii UŁ)
ul. Lindleya 3/5
90-131, Łódź
III piętro, pokój 318
E. cent.phil.nat@uni.lodz.pl
T. 635 61 13